ปัญหาหลักของสถานี NGV นอกแนวท่อ
แนวท่อก๊าซบนบกในประเทศไทย
แนวท่อก๊าซบนบกในประเทศไทย แบ่งเป็น
สายตะวันออก (มาจากอ่าวไทย) ก๊าซจากอ่าวไทยขึ้นฝั่งที่มาบตาพุด จ.ระยอง ผ่าน จ.ชลบุรี เพื่อส่งไปยังโรงไฟฟ้าบางปะกงและโรงไฟฟ้าพระนครใต้ อีกสายหนึ่งขึ้นเหนือไปยังโรงไฟฟ้าวังน้อย จ.พระนครศรีอยุธยา และส่งผ่านสระบุรีไปถึง อ.แก่งคอย ที่มีอุตสาหกรรมซีเมนต์ขนาดใหญ่ ส่วนสายตะวันตกส่งผ่านเข้ามาทางบ้านอีต่อง อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี ต่อไปถึงโรงไฟฟ้าราชบุรี และผ่านมาถึงโรงไฟฟ้าพระนครเหนือ
การสร้างสถานีบริการก๊าซ NGV ในแนวท่อก๊าซจึงไม่เป็นปัญหา เพราะมั่นใจได้ว่ามีก๊าซให้บริการตลอดเวลา และค่าดำเนินการขนส่งไม่สูงจนน่าตกใจ คือ ก.ก.ละ 2 บาทกว่า ปัจจุบัน ปตท. มีสถานีก๊าซในแนวท่อ 111 แห่ง คิดเป็นสัดส่วน 60%ในขณะที่ต่างประเทศเป็นแนวท่อเกือบ 100% แต่ระบบขนส่งในบ้านเราเน้นการขนส่งบนถนนเป็นหลัก รถใช้ก๊าซจึงเดินทางไปทุกที่รวมทั้งในพื้นที่ไม่มีแนวท่อก๊าซด้วย และรัฐบาลก็มีนโยบายที่จะให้มีสถานีบริการในจังหวัดหลักๆ ในภาคเหนือและภาคอีสาน ปัจจุบันมีสถานีเกิดขึ้นกว่า 348 สถานี เรียกว่าเป็นสถานีนอกแนวท่อหรือสถานีลูก ซึ่งเป็นสถานีที่พึ่งพารถขนส่ง NGV จากสถานีจ่ายก๊าซหลัก
ปัญหาก็ คือ สถานีลูกเหล่านี้มีข้อจำกัดในการบริการ เป็นผลมาจากข้อจำกัดของการขนส่งก๊าซนอกแนวท่อ เพราะ NGV อยู่ในรูปของก๊าซที่เก็บภายใต้แรงดันสูง ถังบรรจุจึงต้องหนา หนักและแข็งแรงมาก การบรรทุกต่อเที่ยวจึงทำได้น้อยทำให้มีปัญหาก๊าซขาดบ่อยๆ เพราะขนไปต่อเที่ยวเติมแป็ปเดียวก็หมดแล้ว
เปรียบเทียบรถขนส่งน้ำมันและรถขนส่งก๊าซ NGV
รถขนส่งน้ำมัน บรรทุกได้คราวละ 3 หมื่นลิตร/เที่ยว (เทียบเท่า รถเล็กใช้ได้ประมาณ 1,000 คัน)
รถขนส่งก๊าซ NGV บรรทุกได้เพียง 3,000 ก.ก./เที่ยว (เทียบเท่า รถเล็กใช้ได้ประมาณ 250 คัน)
สัดส่วนต้นทุนการขนส่ง และสร้างสถานีแม่ สถานีลูกนับวันจึงเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งมีการศึกษาตัวเลขต้นทุนในส่วนนี้โดยสถาบันปิโตรเลียม ซึ่งเป็นภาควิชาการที่เป็นกลางเมื่อปี 2553 เคาะตัวเลขต้นทุนการขนส่ง และดำเนินการนอกแนวท่ออยู่ที่ 7.10 บาทต่อ ก.ก. ซึ่งเกือบเท่าราคาเนื้อก๊าซเลยทีเดียว
แล้วทำไมไม่วางระบบท่อเสียให้ทั่วประเทศเลยหละ???
การวางระบบท่อก๊าซทั่วประเทศเป็นเรื่องใหญ่โตมาก เพราะหมายถึงเงินลงทุนในคราวเดียวนับหมื่นล้านบาท แนวท่อที่เกิดขึ้นแต่แรกนั้น เป็นการลงทุนที่มีความสำคัญต่อความมั่นคงด้านพลังงานของชาติและคุ้มค่าที่จะลงทุน เพราะป้อนให้กับโรงไฟฟ้าขนาดใหญ่และพื้นที่อุตสาหกรรมแต่เป็นไปได้ยากที่จะวางแนวท่อเพื่อรองรับปริมาณการใช้ของภาคขนส่ง ที่คิดเป็นสัดส่วนแล้วเท่ากับ5 เปอร์เซนต์ ของปริมาณการใช้ก๊าซธรรมชาติทั้งหมดของประเทศเท่านั้น ในปัจจุบัน มีสถานี NGV นอกแนวท่อ ที่เรียกว่าสถานีลูกกระจายอยู่บนทางหลวงสายหลักทั่วประเทศมากกว่า 300 แห่ง จากเหนือสุดถึงตัวเมืองเชียงราย รวมถึง พะเยา น่าน และแพร่ยกเว้น จ.แม่ฮ่องสอน ภาคอีสาน ไปไกลถึง อ.วังสะพุง จ.เลย ตัวเมืองอุดรธานี มุกดาหารร้อยเอ็ด และอุบลราชธานี ภาคตะวันออกมีไปตลอดจนจรด อ.เขาสมิง จ.ตราด และตัวเมืองสระแก้ว ภาคใต้ก็มีเป็นระยะๆ ตลอดแนวทางหลวงสาย 4 ไป อ.จะนะ จ.สงขลาจนเกือบสุดปลายด้ามขวาน สถานีลูกเหล่านี้ตั้งอยู่ห่างจากแนวท่อทำให้ต้องใช้รถในการขนส่งทำให้บางช่วงเวลา ไม่สามารถจัดส่งก๊าซฯ ได้ทันต่อความต้องการจึงควรคำนึงถึงจุดนี้ด้วย
ดูแผนที่สถานีบริการทั่วประเทศที่ http://innovation.pttplc.com/gisinfo/