หุ้นปตท.แท้จริงเป็นของใคร?
แม้ว่าประเทศจะผ่านความขัดแย้ง พยายามเข้าสู่การปรองดองมาพักใหญ่ แต่ชื่อของนักการเมืองบางคนยังถูกกล่าวถึงและใช้เป็นเครื่องมืออยู่เสมอ โดยเฉพาะหุ้น ปตท. ทั้งตัวนักการเมืองเองหรือคนสนิทรอบข้าง ที่ต่างมีการพยายามโยงว่าเป็นการถือผ่านนอมินีบ้าง ผ่านคนสนิทบ้าง
พอเห็นกระแสข่าวเรื่องรัฐมนตรีพลังงานกับกรณี ปตท.ที่จะเอาบริษัทในเครือเข้าตลาดหลักทรัพย์ เลยคิดถึงเรื่องการถือครองหุ้นของปตท.ว่าทำไมรัฐบาลถึงสั่งปตท.ได้ ซึ่งผมก็หาข้อมูลมาได้ดั่งตารางข้างล่างนี้
หากเรามาดูรายชื่ออันดับผู้ถือหุ้นของปตท. ก็จะเห็นว่าสัดส่วนของรายชื่อที่เป็นสังกัดของรัฐบาลไทยมีกระทรวงการคลัง, กองทุนวายุภักษ์หนึ่ง โดย บลจ.เอ็มเอฟซี จำกัด(มหาชน), กองทุนวายุภักษ์หนึ่ง โดย บลจ.กรุงไทย จำกัด(มหาชน)และสำนักงานประกันสังคม รวมๆกันอยู่ที่ 64.70%
หลายๆคนที่ไม่เคยลงทุน คงจะสงสัยชื่อ NVDR ผมขออธิบายง่าย ๆนะครับ NVDR เอ็นวีดีอาร์หรือใบแสดงสิทธิในผลประโยชน์ที่เกิดจากหลักทรัพย์อ้างอิงไทย เป็นตราสารที่ออกโดยบริษัทที่ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยจัดตั้งขึ้นชื่อว่า “บริษัท ไทยเอ็นวีดีอาร์ จำกัด” (Thai NVDR Company Limited) เอ็นวีดีอาร์เป็นหลักทรัพย์จดทะเบียนโดยอัตโนมัติ (Automatic List) วัตถุประสงค์หลักของเอ็นวีดีอาร์ คือเพื่อกระตุ้นการลงทุนและเพิ่มสภาพคล่องให้ตลาดหลักทรัพย์และเป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับนักลงทุนชาวต่างประเทศ ที่สนใจลงทุนในบริษัทจดทะเบียนแต่อาจไม่สามารถลงทุนในหลักทรัพย์นั้นได้ อันเนื่องมาจากการควบคุมสัดส่วนการถือครองหหลักทรัพย์ของคนต่างด้าวที่ระบุไว้ตามกฎหมายไทย
ซึ่งผู้ลงทุนจะได้รับสิทธิประโยชน์ทางการเงิน เช่น เงินปันผล และสิทธิในการซื้อหุ้นเพิ่มทุนเช่นเดียวกับการลงทุนในหุ้นของบริษัทจดทะเบียน แต่ผู้ถือเอ็นวีดีอาร์จะไม่มีสิทธิในการออกเสียงในที่ประชุมของบริษัทจดทะเบียน (Non-Voting Rights) (https://www.set.or.th/nvdr/th/about/whatis.html)
SOUTH EAST ASIA UK (TYPE C) NOMINEES LIMITED ตั้งอยู่ที่ 25 Bank Street Canary Wharf London ก่อตั้งเมื่อ 23 มีนาคม 2541 ชื่อก็บอกชัดเจนอยู่แล้วครับเป็นบริษัทนอมินีที่ทำการลงทุนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
STATE STREET EUROPE LIMITED เป็น Subsidiary(บริษัทลูก) ของ STATE STREET CORPORATION (STT) ซึ่งเป็นบริษัทในประเทศสหรัฐอเมริกา ให้บริการด้านการเงินและเป็นธนาคารโฮดิ้ง ซึ่งมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่ One Lincoln Street ก่อตั้งขึ้นปี 2335(227 ปีมาแล้วครับ)
THE BANK OF NEW YORK (NOMINEES) LIMITED ตั้งอยู่ที่ 160 QUEEN VICTORIA STREET เมืองลอนดอน ประเทศอังกฤษ เป็น Subsidiary(บริษัทลูก) ของ THE BANK OF NEW YORK MELLON ซึ่งเป็นธนาคารโฮลดิ้ง และบริการทางการเงินทั่วโลก
GIC คือการลงทุนของรัฐบาลสิงคโปร์ในลักษณะองค์กรคือ GIC Private Limited (ชื่อเดิมคือ Government of Singapore Investment Corporation) มีหน้าที่หลักคือการบริหารกองทุนสำรองระหว่างประเทศ โดยจุดประสงค์เพื่อรักษาอำนาจซื้อของเงินตราต่างประเทศในระยะยาว โดย GIC จะนำเงินไปลงทุนในสินทรัพย์ต่างประเทศ
ในหลักการบริหารงานของบริษัทเอกชนที่เป็นมหาชน นโยบายต่าง ๆ จะถูกกำหนดโดยการโหวตผ่านผู้ถือหุ้นซึ่งจะอนุมัติหรือไม่ก็จะดูจากเสียงส่วนใหญ่ ซึ่งต่อให้บริษัท NVDR รวมกับบริษัทต่าง ๆที่เป็นนอมินี สัญชาติต่างประเทศรวมกันแล้ว ยังไงก็น้อยกว่า กองทุนวายุภักษ์ทั้งสองกองรวมกันอีกครับ รัฐบาลไทยเลยจึงเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่และเป็นคนที่มีอำนาจในการสั่งการต่างๆในบริษัท ปตท. จำกัด(มหาชน)ครับ